miércoles, 28 de septiembre de 2016

PAPEIS RECOBRADOS (10) Palabras

   Fotografía de Anxo Cabada



Velaquí un artigo ao que lle teño moito agarimo. Publicado n´A Nosa Terra no seu momento ten unha vixencia infinita.
     
     E ten esa vixencia porque se fala da necesidade da palabra.
     
     Levo ben anos agasallando palabras, rescatando palabras, recibindo palabras, lanzando palabras, aprendendo palabras, amando as palabras.
     
     Vin ao longo do tempo como os meus fillos se foron apoderando das palabras, descubríndoas, utilizándoas, facéndoas libres e vivas.
     
     Vin como o meu alumnado escribía palabras, denudaba palabras, descubría os valores das palabras, xogaba con elas, mesturábaas e creaba os seus discursos de seu.


     Nestes intres nos que semella que non se conversa abondo. Que a lectura non está nas prioridades da sociedade. Que se estraga o idioma ou, que triste!, que o galego loita por sobrevivir, recobro estas liñas para que sirvan de estímulo nun intento de dignificar as palabras.




                                                   
                                         PALABRAS

                                                                   


Encántame a palabra palabra. 
     Sempre pregunto aos rapaces nos encontros que palabra lles gusta máis. Saen as típicas: paz, amor, lúa, nube, estrela etc. Fican pampos cando lles digo a miña favorita: palabra

     Coas palabras xogamos; con elas mentimos, amamos, denunciamos. Coas palabras rabuñamos nos sentimentos, deixamos pegadas na alma, acariñamos os rostros das persoas, facemos que as voces treman, que estimulen. Conseguimos que se diga si e non, dentro ou fóra, frío ou calor, branco ou negro. 

     Volvo a miúdo aos versos de Bernardino Graña: O vento levou follas e palabras/ levou rumor e ruído. Versos potentes que me levaron a escribir un día : Que as traia de novo, / que quero berralas, / que quero dicilas / ben forte as palabras
Bernardino Graña

     Si, quéroas preto. Que non me deixen orfo. Lembro un verso turbador de Alberti: Siento esta noche heridas de muerte las palabras. Versos, todos eles, que me levan a esixir que salvemos as palabras. Que nos axuden a estiñar as feridas que as maltratan. Fagamos que a rapazada se agarre a elas. 

     
     Traballemos para que abandonen esa pobreza lingüística que os caracteriza. A palabra é un xoguete, si, pero, sobre todo, é un instrumento necesario cun legado cultural e social detrás que convén salientar. 

     Enchamos de palabras as aulas. Que as digan en voz alta. Que as atopen nos silencios. Que as empreguen para ser eles mesmos. 
     
Luis Mateo Díez

     Que descubran as cores que  teñen a palabra narrativa (contar/escoitar), a palabra poética, a palabra cantada, a palabra amena, directa, porque, como di Luis Mateo Díez, “ necesitamos ser donos dos instrumentos que avalan a nosa existencia, e o máis inmediato é a palabra”.

                                                                                    ANTONIO  GARCÍA  TEIJEIRO

sábado, 24 de septiembre de 2016

ESCAPARATE POÉTICO (LXXXVIII) Eva Veiga







                         EVA  VEIGA  (Ombre-Pontedeume, A Coruña, 1961)



2


non saber nunca como foi

que escuras
Eva Veiga
relacións traman
a nosa lingua

inventamos un xogo
co propósito máis ou menos firme
de comprender a súa infinda
complexidade

ou se cadra é o propio xogo
o que deseña as formas
que somos ti e máis eu

a imprevisión de cada instante
a sorprendida apertura desa pálpebra
a gran Necesidade

así todo queda sempre por dicir
mentres se di

lemos
simplemente lemos
as liñas da nos aman
no empeño suicida
de acertar



4

(infancia, ese lugar)

Estás aí.
Acaso aínda,
para sempre,
en min?
Sol irradiándose.
Por que persistes
así, luz
como se a dor
non te presenciara?




34

por riba das nosas cabezas
un corazón libre avanza
entre disparos



55

Presentación do poemario, gañador do XXXI Premio de Poesía Cidade de Ourense.
NALGÚN  lugar agochado
dos teus ósos
os vales láianse dunha lingua
esquecida. Un horizonte
de aves lilas esváese
sen contemplación. A terra parece
voltar á súa antiga soidade
como un animal repregado sobre si.
Da súa propia dureza aliméntanse
eses pasos que non se oen,
a alancada que nos deixa
caendo con todo o corpo cara atrás
e a esperanza cega e cara adiante
como sempre.




(Do libro Silencio percutido, publicado por Espiral Maior, 2016. XXXI Premio de Poesía Cidade de Ourense)

miércoles, 21 de septiembre de 2016

"SER MESTRE", SEGUNDO A OPINIÓN DE EMILIO LLEDÓ

Con Mercedes Zas Rey en Santiago



                                                                                      Para Alba, que ten claro o que é ser unha boa mestra.

Un sempre se preguntou como debía ser a actitude dun mestre ou mestra na escola. Como debía comportarse diante de moitos ollos dispostos a espir todo o que os rodea. Como chegar a ter a sensación do traballo ben feito. Como enfocar os seus coñecementos para que fosen un punto de partida para o alumnado e non unha meta sen máis. Como….


     Despois de corenta anos dedicado a esta bendita profesión, estou xubilado (se é que un mestre se xubila algunha vez) e reflexiono sobre o que van recibir tantos milleiros de cativos no curso que comeza, sobre o que van ser quen de asimilar, de descubrir, de asumir.
     E penso se lles poñerán un libro axeitado nas mans, se o profesorado lerá algo máis que o curso pasado, se a poesía terá cabida no desenvolvemento das clases, se se falará dos libros en voz alta, se as humanidades terán un espazo amplo nas aulas ou seguiremos por canles afastadas do pensamento.


     Preguntas sen contestación. Reflexións que talvez  se disipen no acontecer dos días. Desexos que, probablemente, nunca chegarei a ver cumpridos. Ilusións dun mestre namorado da súa profesión e de tantos alumnos e alumnas que fixeron posible o pracer de ensinar.

     Estamos a primeiros de curso e no facebook detéñome diante dunha entrada marabillosa de Mercedes Zas Rey, unha muller encantadora, que vai abrindo os ollos a todo aquel que queira ler o que vai deixando na rede. E digo que é un encanto porque a coñecín en Santiago e fiquei prendado do seu entusiasmo e da súa intelixencia.
     Ben, pois animando os docentes e desexándolles un curso positivo deixou un texto marabilloso, lúcido e moi significativo dun home que admiro fondamente pola súa claridade de ideas, o seu progresismo e a súa maneira de conectar coa mocidade. Falo do filósofo Emilio Lledó, un sabio, un docente eximio, unha persoa excepcional.
     Do seu libro “Ser quien eres”, Mercedes tomou estas liñas, que non poden ser máis claras, sobre o que é para el un mestre.
 
Emilio Lledó
     Emocioneime, outra volta, co mestre e decidín compartilo con todas as persoas que seguen “Versos e aloumiños”, porque son esenciais para comprender que é e que non debe ser un/unha ensinante.

     Lédeo e reflexionade sobre o texto.
     E grazas, Mercedes, por poñelo no ceo dos que seguimos loitando por un ensino gratificante; un ensino que enriqueza; un ensino vivo e motivador.

                                                                       




"Un maestro no es aquel que explica, con mayor o menor claridad, conceptos estereotipados que siempre se podrán conocer mejor en un buen manual, sino aquel que transmite en la disciplina que profesa algo de sí mismo, de su personalidad intelectual, de su concepción del mundo y de la ciencia. Ser maestro equivale a decir abrir caminos, señalar rutas que el estudiante ha de caminar ya solo con su trabajo personal, animar proyectos, evitar pasos inútiles y, sobre todo, contagiar entusiasmo intelectual. "

                                                  
                                                                                           
                                                                                             EMILIO LLEDÓ

sábado, 17 de septiembre de 2016

ESCAPARATE POÉTICO (LXXXVII) Gilda Guimeras Pareja






              GILDA  GUIMERAS  PAREJA  (La Habana, 1957)





 PUDIERA



Con la punta del lápiz
puedo nacer las calles abiertas a la costa
transitar la calzada
repetir las aceras,
Gilda Guimeras Pareja
elegir una forma de volver a la esquina
agraciada de viento,
devorar escalones y trasponer la puerta
hasta donde el café
la ventana, los gritos
tres metros más arriba
                y seis y nueve metros.
Pudiera nuevamente descubrir que mi casa
sus butacas, el sitio
que he convertido en isla
      es una pieza en medio
                       de tanta vida ajena.





NECESIDAD



La terca vocación
de andar bajo otras pieles
de horadar otros mundos.
Esa necesidad
y el sonido del mar
me asedian todavía.







CAFÉ  PARÍS



La voz del saxofón en esa isla de luz,
dejada atrás la calle
donde el bésame mucho
una cafetería de sones digitales
la cola del helado.
El guayo serpentea
entre las pocas mesas de rubios y mulatos,
el bajo marca el ritmo
y las notas del blues se escurren en la noche:
vuelan de contrabando
por la ciudad a oscuras.




Entrega de los Premios Tiflis de Poesía, Novela y Cuento. 2015
QUISIERA


Que la noche amanezca
una tromba de luz
despertar de pupilas
inválidas de sueños,
clonar de corazones,
festival de palomas
para el momento exacto
que declaremos doce
y contemos de nuevo
no ochenta mil segundos
de otro día cualquiera,
sino todos los puentes
las voces, estaciones
el infinito tiempo.




(Del libro Quien llega a los andenes, publicado por Visor Libros, 2016. XXIX Premio Tiflos de Poesía).

jueves, 15 de septiembre de 2016

RECOMENDACIONES JAZZÍSTICAS TELEGRÁFICAS: Warren Wolf; Bria Skonberg; Fresu / Galliano / Lundgren


Como el director de este blog está estos días de vacaciones, me ha escrito pidiéndome una entrada urgente, de ésas que necesita de vez en cuando, de ésas que precisa no pronto, sino más bien para ayer. "Ponme unas cinco líneas y ya está", me dijo. Y yo, que de vez en cuando me tomo las cosas al pie de la letra, o casi, he decidido enviarle estas recomendaciones jazzísticas en formato prácticamente telegráfico; es decir, dejando que sea la música la que, si deciden ustedes adquirir estos discos (y los tres bien merecen el desembolso económico, por cierto), hable más que yo. Los tres son CDs publicados en el siglo XXI, y dos de ellos son relumbrantes novedades que he estado escuchando estos días.


Warren Wolf—Incredible Jazz Vibes (2005)

La portada de este álbum nos recuerda a uno de los discos más famosos del guitarrista Wes Montgomery. Esto ya deja claro que Warren Wolf, uno de los mejores vibrafonistas de la actualidad, está influido por el hard bop de los 60 y 70, y lo demuestra en este disco que hace ya más de una década que salió a la venta. El sonido va acorde con la portada: es fresco y vivaz y mantiene siempre el interés con solos bien construidos y una sabia mezcla de temas propios con standards como "I Hear a Rhapsody" o "The Masquerade Is Over". El disco supuso el debut de Wolf, que desde entonces ha ido consolidando una discografía más que interesante en la que se dan cita el hard bop clásico y otros estilos como el funk, el blues y las tendencias más actuales dentro del jazz. Si bien no es fácil (ni barato) de conseguir, éste es un álbum de necesaria escucha para quienes tengan la buena fortuna de agenciarse un ejemplar.





Bria Skonberg—Bria (2016)

Nos encontramos aquí ante otro disco de debut, en este caso de la trompetista y vocalista Bria Skonberg. Canadiense de nacimiento pero neoyorkina de adopción, Skonberg posee un notable conocimiento del jazz clásico, y este CD es buena muestra de su talento vocal y como trompetista, que le ha granjeado la aprobación de varias de las publicaciones especializadas. El repertorio se compone de temas célebres como "Midnight Sun", "From This Moment On" o "Don't Be That Way", pero también hay joyas un poco más desconocidas, como "I Was a Little Too Lonely" y otras que, como "Que Sera Sera", en principio suenan sorprendentes. Skonberg las lleva siempre a buen puerto, y en el sexteto que la acompaña brilla especialmente el piano de Aaron Diehl. El disco sale a la venta el 23 de septiembre, pero yo he escuchado ya un par de cortes y me parece verdaderamente recomendable.





Paolo Fresu, Richard Galliano & Jan Lundgren—Mare Nostrum II (2016)

El trío formado por el trompetista italiano Paolo Fresu, el acordeonista francés Richard Galliano y el pianista sueco Jan Lundgren quizá sorprenda por lo inusual de su formación instrumental. Pero hace ya casi una década que nos deleitaron con Mare Nostrum, un disco verdaderamente excepcional, de ésos sobre los que se puede decir, sin temor a equivocarse, que rezuman belleza sónica en estado puro. Pues bien, estos tres excelentes jazzmen europeos acaban de reunirse por segunda vez para ofrecernos una nueva entrega, que resulta tan interesante y atractiva como su predecesora. Mare Nostrum II es un disco diferente, introspectivo, poético las más de las veces, en cuyos surcos convergen de manera delicada y casi perfecta los sonidos límpidos de los tres instrumentos protagonistas. Me atrevo a decir que se trata de un álbum que no dejará indiferente a nadie que tenga la oportunidad de escucharlo.




                                                   ANTÓN GARCÍA-FERNÁNDEZ

lunes, 12 de septiembre de 2016

"NOT DARK YET", UN TEMA QUE É UN DOS CUMIOS NA DISCOGRAFÍA DE BOB DYLAN

Bob Dylan

Moitos cren, por descoñecemento ou comodidade, que Bob Dylan escribiu as súas mellores cancións alá polos anos sesenta.
     
     Non vou ser eu quen poña en dúbida o nivel altísimo deses temas antolóxicos. De ningún xeito. Tamén  penso que niso, en boa parte, hai moito de certo. Pero quedarse simplemente con esta idea resulta un pouco simplista. É un erro. Sen querer, os que isto afirman  non prestaron atención, case seguro, a outras moitas cancións do trobador de Duluth, en especial as contidas nos seus últimos álbums: dende “Time out of mind” (1997) ata “Tempest” (2012).
     

     
      Coido que chegou o momento de revisar a obra tan inxente coma imprescindible de Dylan, á marxe de prexuízos infantís ou levados por unha certa antipatía a un dos músicos máis influentes da historia da música popular.

     Por todo isto, hoxe quero atraer a mirada sobre un tema verdadeiramente extraordinario: “Not Dark Yet”, que forma parte do álbum “Time out of mind”. Ademais, a letra e a interpretación en vídeo deste tema farán as delicias de todos os que desexen deterse nesta alfaia dylaniana.
     
     É esta unha canción que, para moitos, significa un dos cumios poéticos e estéticos deste disco marabilloso (e da produción da última parte da súa discografía).
     

     “Not Dark Yet” conmove fondamente tanto pola súa música coma pola letra. Unha letra que nos fala da morte, do cansazo dos días. Ese cansazo que xorde cando vas cumprindo anos e te achegas á vellez.
     
     Comezan, daquela, as preguntas profundas e as cicatrices, que a vida nos foi deixando, fanse moi evidentes.
     
     Como afirman Philip Margotin e Jean-Philippe Guesdon ( “Todas sus canciones” .Ed. Blume)  “ a característica principal desta canción reside nunha atmosfera hipnótica que se desprende do tema”.  A voz de Dylan ofrece unha prestación vocal magnífica, chea de sinceridade e resignación.
     

     Cristopher Ricks, no seu estudo Dylan´s Visions Of Sin, establece un paralelismo entre “Not Dark Yet” e o poema de John Keats “OdeTo A Nightingale” tanto polos xiros das súas frases coma pola precisión das súas rimas.Non é de estrañar, pois Bob Dylan foi sempre un gran lector de poesía.

     
      


     Leámola e escoitémola con interese. A voz honesta do personaxe chega ben fondo para entender que esta canción é unha das maxistrais confesións nocturnas do xenio de Minnesotta, como afirman Margotin e Guesdon.





NOT  DARK  YET

Shadows are falling and I been here all day 
It's too hot to sleep and time is running away 
Feel like my soul has turned into steel 
I've still got the scars that the sun/son? didn't/let me? heal 
There's not even room enough to be anywhere 
It's not dark yet, but it's getting there 
Well my sense of humanity is going down the drain 
Behind every beautiful thing, there's been some kind of pain 
She wrote me a letter and she wrote it so kind 
She put down in writin' what was in her mind 
I just don't see why I should even care 
It's not dark yet, but it's getting there 
Well I been to London and I been to gay Paris 
I followed the river and I got to the sea 
I've been down to the bottom of a whirlpool of lies 
I ain't lookin' for nothin' in anyone's eyes 
Sometimes my burden is more than I can bear 
It's not dark yet, but it's getting there 
I was born here and I'll die here, against my will 
I know it looks like I'm movin' but I'm standin' still 
Every nerve in my body is so naked and numb 
I can't even remember what it was I came here to get away from 
Don't even hear the murmur of a prayer 
It's not dark yet, but it's getting there
 .




Versión en castelán


   CAEN LAS SOMBRAS Y LLEVO AQUÍ TODO EL DÍA,
HACE DEMASIADO CALOR PARA DORMIR
Y EL TIEMPO SE ESCAPA,
SIENTO COMO SI MI ALMA
SE HUBIESE VUELTO DE ACERO,
AÚN TENGO LAS CICATRICES QUE EL SOL NO SANÓ.
NI SIQUIERA HAY HABITACIÓN SUFICIENTE
COMO PARA ESTAR EN NINGÚN LADO.
AÚN NO HA OSCURECIDO, PERO NO VA A TARDAR.

MI SENTIDO DE LA HUMANIDAD
SE HA IDO POR EL DESAGÜE,
DETRÁS DE CADA BELLEZA
HA HABIDO SIEMPRE ALGÚN DOLOR,
ELLA ME ESCRIBIÓ UNA CARTA, AMABLEMENTE
PUSO TODO LO QUE SE LE PASÓ POR LA CABEZA,
NO ACABO DE VER POR QUÉ ME HABRÍA DE MOLESTAR.
AÚN NO HA OSCURECIDO, PERO NO VA A TARDAR.

HE ESTADO EN LONDRES
Y TAMBIÉN EN EL ALEGRE PARIS,
SEGUÍ EL RÍO HASTA LLEGAR AL MAR,
HE ALCANZADO EL FONDO
DE UN MUNDO LLENO DE MENTIRAS,
NO ESTOY BUSCANDO NADA EN LOS OJOS DE NADIE,
A VECES MI CARGA ES MÁS PESADA
DE LO QUE PUEDO SOPORTAR.
AÚN NO HA OSCURECIDO, PERO NO VA A TARDAR.

NACÍ AQUÍ Y AQUÍ MORIRÉ EN CONTRA DE MI VOLUNTAD,
YA SÉ QUE PARECE QUE ME MARCHO,
PERO ESTOY QUIETO,
CADA NERVIO DE MI CUERPO ESTÁ AUSENTE
E INSENSIBLE,
NI SIQUIERA RECUERDO
DE QUÉ VINE HUYENDO,
NI SIQUIERA OIGO EL MURMULLO DE UNA ORACIÓN.
AÚN NO HA OSCURECIDO, PERO NO VA A TARDAR.



Versión en estudio de "Not Dark Yet"




Versión en vivo. Toca con el, Eric Clapton!!!
  


                                                                                                       ANTONIO  GARCÍA TEIJEIRO