domingo, 28 de febrero de 2016

ESCAPARATE POÉTICO (LXXI) Roi Vidal





                                  ROI  VIDAL  (Santiago de Compostela, 1982)





FÍREME

dáme apertas esquecidas no lugar
onde agochamos as respostas

entre os días
e os poemas

entre as miniseries
Roi  Vidal
e a roupa sen lavar

entre os pelos
que resisten amarrados
ás sabas da cama

e as sabas da cama




COÑÉZOTE
como unha man
firmada polo tempo que virá

é por iso
que estou lonxe
do lugar onde me esperas

é por iso
que estou cerca
do que ficará despois

coñézote sen verte
e seite de memoria

como a música dun río
a descender da neve
(sinfonía de saloucos e violíns)

como o ruído da neveira
que deixamos sempre aberta

como esta carne a arder
entre os coitelos

confiemos
na tormenta

celebremos
este tempo de verán




FÁLAME
do tempo que perdemos

esa historia escrita
coa letra pequena dun pé

e non me espertes nunca
nunca agás que sexa a túa arela
coa mentira dos aplausos
a demora dunha enchente
os teus labios con feridas
as derrotas e as elipses
volverme  a aquela festa de silencios
a aquel lugar perdido
que chamabamos nós




ÁBREME
como un ceo que chove
nesta casa sucia
que pagamos
pelo a pelo

faime cómplice da túa fame
abre o interruptor da luz

dáteme en especias
pero dáme
pérdome en coitelos
pero afíame

négame de esguellos
fíreme as respostas

céibame da luz
esa ilusión




ORGÁSMOTE
coa ósmose
do cosmos

esváeste
cun
case
que
te
vas




[Do libro Teatro (XV Premio de Poesía Concello de Carral), editado por Espiral Maior.2013.]



          Roi  Vidal recita un poema de Teatro, na Libraría Porta XIII, de Vilanova da Cerveira

jueves, 25 de febrero de 2016

DARDO POÉTICO (XXX) Un emocionante poema de Héctor Abad Faciolince




Se  hai unha palabra que defina a obra de Héctor Abad Faciolince, ademais da súa altura literaria, esa é emotividade.
     Si, en todos os seus libros o autor consegue fascinarnos cos temas que toca e coa súa maneira de contar. A maxia impregna o seu discurso literario, tanto sexa certo o que narra como ficción pura. Belida ficción, xaora.
     Unha escritura brillante define a súa escrita. Nela hai indagación, híbridos de conto, ensaio e autobiografía, memoria individual e colectiva. Tamén ledicia e tristeza fondas e, mesmo, é quen de converter a risa nunha arma eficaz contra a violencia.
 
Héctor Abad Faciolince
     Os seus libros fixeron de Héctor Abad Faciolince un dos referentes esenciais da literatura latinoamericana actual. Mais, malia ter obras tan interesantes coma Fragmentos de amor furtivo, El amanecer de un marido ou Traiciones de la memoria (ademais da recén publicada, La Oculta),  El olvido que seremos seduciu a medio mundo.Un libro duro, tremendo. Un libro valente, auténtico, fermoso e honesto. Un relato conmovedor. Unha reconstrución amorosa e paciente da figura do seu pai, o médico Héctor Abad Gómez, que dedicou os últimos anos da súa vida á defensa da igualdade social e aos dereitos humanos e que foi  asasinado no centro de Medellín.
     Unha historia que mestura as ganas de vivir coa rabia e a tristeza pola morte dun ser excepcional.
     
Héctor Abad Gómez e o seu fillo
     
     Volvín a emocionarme co escritor colombiano. Caeu nas miñas mans ( agasallo da miña muller) un poemario de Héctor Abad (así, sen o segundo apelido), editado por Pre-Textos.  Dubidei  se sería de quen eu pensaba e fun ver a lapela. Confirmou o que sospeitaba: eran poemas do escritor nado en Medellín. Xustificaba a desaparición “poética” do apelido materno, non por desprezo, senón porque cre que en prosa ten unha identidade diferente que en poesía.
     O título, Testamento involuntario e contén unha magnífica introdución (que eu lin ao rematar) do meu admirado Andrés Trapiello.
     


     Gocei coa sinxeleza, o humor, a ironía, a emoción e o verso directo que fun atopando nos poemas. Como ben di Trapiello, “nos versos de Abad Faciolince latexa sempre alguén moi próximo que non quere renunciar a contar unha historia, un feito que nace do abraio ao que trata de preservar o seu misterio”. Lin, relín as páxinas con interese e sentín que estaba diante do escritor que me fascinara en prosa.
     


     A honestidade, sempre presente, xunto á emoción vital que preside a súa obra, estaban en Testamento involuntario. Volvo coincidir con Trapiello  cando afirma que  “a humildade o leva a escribir poesía como se fose prosa, pero a semente que vén en cada unha das súas palabras está posta para que algún día dean o seu froito de silencio”.
     Cando cheguei ao poema Memento, o corazón encolléuseme. Volvía sentir o desacougo que me producirá a lectura de El olvido que seremos. Todo ese libro estaba condensado nestes versos.


     E este vai ser o “dardo poético” que lanzo para que gocedes do espírito dun poema emocionante, escrito por alguén delicado e humilde que, máis que outros moitos, conxuga perfectamente literatura e vida.
     Lédeo con atención e dexádevos levar pola emoción que posúe.


Héctor Abad Gómez. (Foto abadfaciolince.org. LA PATRIA)



                                                   MEMENTO


MI padre era doctor y olía a limpio.
Me gustaba el recuerdo de su olor
sobre la almohada
cuando se iba de viaje,
Medellín
y miraba hechizado
cuando estaba  en la casa
su brocha de afeitar.
Con sus cuchillas,
para tocarlas,
por medirles el filo que raspaba sus mejillas,
me corté muchas veces
las yemas de los dedos.
¡Esa sangre tan roja entre mis manos!
Por la mañana amaba
las huellas de sus pies en las baldosas
y los rollitos de los calcetines
dejados en el suelo,
y sus muchas corbatas en el clóset
tras el frasco de agua de colonia,
Medellín
Roger Gallet, que alguna vez regué.
Nunca consideré
si era feo o buenmozo
por mucho que los otros mencionaran
su nariz de rabino y su cabeza calva.
No lo consideré,
pero cuando mis ojos veían su semblante
para mí era la calma.
Yo tocaba tambor en su barriga
y desde sus rodillas
Medellín
en las lentas mañanas del domingo
rodaba
piernas abajo por las espinillas.
Mi hermana un día
lo hizo desmayar con un abrazo,
y él siempre a todos nos dejó aturdidos
con la ventosa enorme de sus besos
y con el viento de sus carcajadas.
Mi padre recitaba poemas de memoria
y me leía en voz alta el Martín Fierro
bajo un árbol umbroso de Rionegro.
Todos los sábados se ponía un sombrero
y en su rosal se hacía jardinero.
“Nací en el siglo XIII y campesino,
no tengo otro abolengo”.
Como era liberal,
se decía cristiano y comunista
Medellín
porque amaba a los pobres,
porque sufría con el sufrimiento.
Mi padre vacunaba por las selvas,
daba horas y horas y más horas de clase
en la universidad y también en las cárceles,
participaba en marchas de protesata
empuñando con  furia sus pañuelos blancos
y publicaba artículos en los periódicos
diciendo el nombre de los torturadores,
“capitán tal, sargento hijo de tal”,
denunciando secuestros,
asesinatos y desapariciones.
Yo lo quería tanto que, de niño,
había decidido morir si él moría.
No lo cumplí de grande, hace unos años,
cuando no se murió sino que lo mataron.
Aunque era manso,
tal vez porque era manso lo mataron.
También era valiente y no envalentonado,
era manso y valiente
porque estaba en peligro y no sentía miedo
y su única arma eran las teclas
de una Olivetti azul
o el azul de la tinta de un bolígrafo.
Eso ha tenido un nombre: resistencia.
Nunca entendimos que lo hubieran matado
ni que el traje con sangre
que me entregaron en el anfiteatro
Esculturas de Botero en Medellín
pudiera ser su traje con su sangre.
¡Nunca sangre tan roja entre mis dedos!
Había en sus bolsillos un poema
de Borges, “Aquí, hoy”,
una lista de muerte con su nombre,
y una bala incrustada
en el forro del cuello.
La bala fue una de las seis que lo mataron
Medellín
y no la conservamos;
los nombres de la lista
fueron siendo borrados,
en los meses siguientes,
por los asesinos.
El poema decía:
“Ya somos el olvido que seremos”.
Y es verdad. A veces lo olvidamos.

Yo voy a recordarlo el día que me muera.


lunes, 22 de febrero de 2016

" O DÍA QUE CHOVEU DO REVÉS", de MARÍA CANOSA: UN CONFLITO ENTRE AS NUBES E O SOL QUE PROVOCA UNHA ENORME DESFEITA


Facer unha folga traballando é un acto inverosímil.
     Que as nubes cheguen a quedar sen auga de tanto chover é algo inaudito.
     Navegar entre os tellados das casas de Vila de Portoseco resulta chamativo.
     A quen se lle ocorren tamaños disparates?
     Pois a unha das escritoras que está a crear unha obra sólida, persoal, imaxinativa e intelixente que a min me encanta: María Canosa.
    
     Todo isto (e máis) ocorre no álbum O día que choveu do revés, publicado por Edicións Xerais de Galicia na súa colección Merliño.
     Unha historia, que María Canosa nos conta, chea de humor e enxeño. Unha historia que te transporta a un mundo máxico; a un mundo de tolemias e desaxustes, de conflito entre as nubes e o sol, de caprichos e solucións.

     Son as nubes as protagonistas desta enxeñosa historia. Unhas nubes que se enfadan co Sol,  porque consideraban que o seu traballo de regar os campos era maltratado pola calor abrasadora que provocaban os seus raios .
     
María Canosa
     Así que, diante de tamaña decepción decidiron ponerse a chover a cachón, todas á vez, durante días e días. Remataron esgotadas e ao miraren cara abaixo non daban creto ao que vían: a Vila de Portoseco estaba asolagada, os seus habitantes navegaban entre os tellados e o campanario da igrexa. Unha verdadeira desfeita.
     Perante  o desastriño que acababan de provocar, puxéronse nerviosas, quixeron compensar o problema e atrevéronse a pedir axuda…ao Sol!
    
     A partir de aquí, de xeito fantástico, humorístico, con situacións surrealistas, María Canosa tece unha historia deliciosa, chea de humanidade, coa natureza ben presente, a través dunha prosa coidada, rítmica que nos transporta á necesidade de que as cousas flúan respectuosamente  e en convivencia. Unha historia, tamén, de solidariedade e de unión cando se produce unha catástrofe.
    
     María Canosa fainos sorrir (que choiva do revés é un logro no desenvolvemento da narración), fainos sentir a maxia da palabra ben empregada, cun ritmo axeitado aos primeiros lectores e fainos (a todos e todas) descubrir o pracer de contar”.
    
Ilustración de Dani Padrón
     Un libro imaxinativo, realzado, unha vez máis, polo fantástico traballo de ilustración de Dani Padrón. O ilustrador consegue darlle máis calor, se cadra, á historia pola forza expresiva das imaxes e as cores empregadas, nun libro cheo de auga. O humor e o desexo de supervivencia ante a desfeita está perfectamente reflectido nas ilustracións e a tenrura nos rostros dos personaxes chegan a emocionar.

     En definitiva, un álbum necesario, que non debe pasar desapercibido para todos aqueles lectores/as que, sen prexuízos de idade, queiran gozar da boa literatura.


                                                                                                                         ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO

domingo, 21 de febrero de 2016

ESCAPARATE POÉTICO (LXX) Luz Pozo Garza



                                    LUZ POZO GARZA  (Ribadeo, Lugo, 1922)



ESCRIBÍAS AS PÁXINAS SECRETAS
da fábula da vida
cun Ramallo de lilas para a norte

Asbías que no inicio da noite
Luz Pozo Garza
se revelan as almas do infortunio
                   -E o poñías nun libro-

E sabías da transgresión das horas
cando o tempo se anula
                   -E o poñías nun libro-

E sabías que o valeiro das almas
leva de seu a mágoa dunha fonte en penumbra
                   -E o poñías nun libro-

Acaso presentías
cando pechar os ollos cun Ramallo de lilas
                    -E a norte escribe o libro-




ERA O MAR A ESCRITURA
que non revela a luz

Eu ben sei que chorabas polo mar coma a vida
Pero o mar non revela o seu misterio
Era a conciencia cómplice do quebranto

Era o mar unha fábula anónima
Unha flor ignorada en resposta
a un anhelo infinito

Talvez chegou o mar
ata os pés dos que dicen amor no mes de abril
Pero ti non estabas

Tiña o mar a lisura dunha páxina nova
na escritura da vida

Partían sombras mudas
Sombras de alguén que fuxe de si mesmo

¿Era o mar a existencia?
¿O amor?
¿A flor ferida da inocencia?

As aves imprevistas dos anceios
fuxían sobre un mar imposible sen retorno
sempre de cara á norte
                                     Para Manuel V. Villaverde





SOLETREABA EU AÍNDA O MEU NOME
de párvula e sabía desa existencia túa
Rosalía. A ela vai dirixido este poema
xa ensumida
nos avatares dunha sombra

Demoraba nun parque de eucaliptos
na vila tan amada
e souben do regreso daquela sombra ambigua
expresada nos astros
E sabía dun corazón oculto
no manto dos ocasos e as camelias
sabía das vivencias escritas
como follas que murchan sen remedio
nunha tarde letal
perdida nas estancias do outono
nas orelas do Sar sempre de cara á norte




CAMELIA MÍSTICA



Este fulgor tan frío que nos traspasa a alma
flor de carne celeste
flor minuciosa pétalo por pétalo
labios que bican sen rozar apenas

Esta flor que se entrega sen paixón
sen porfía

Contemplación acaso beatífica
para unha mística do Coñecemento




(Do libro Memoria Solar. Obra poética. Ed. Linteo, 2004)



                                                         Luz Pozo Garza cóntanos por que comezou a escribir.





                                         Luz Pozo Garza no acto da conmemoración dos 127 anos do pasamento de Rosalía de Castro