Foi unha
presentación deliciosa. Con sabor. Ou, mellor dito, con sabores. Todo sabía a
chocolate, a morango, a mazapán, a galleta, a… LITERATURA. Si, a LITERATURA con
maiúsculas.
O libro pedíao.
Todo o que sucedeu na Casa do Libro foi esta saborosa novela a que o demandou.
Estou a falar de Escarlatina, a cociñeira defunta,
magnífico libro gañador do Premio Merlín 2014, cuxa autora, Ledicia Costas, está a converterse
nunha das voces más importantes da LIX galega
As delicias de Begoña, a irmá da autora, colocadas nun lugar ben visible da sala, chamaron a
atención poderosamente. Primeiro, pola súa arte; despois, porque estaban riquísimas.
 |
| Un altar para comelo! |
Helena Pérez, a editora do libro (e de tantos bos libros!), a quen quero e admiro, iniciou o
acto dun xeito orixinal e moi agarimoso cos que estabamos na mesa (ademais
dela, a autora, o magnífico ilustrador do libro, Víctor Rivas e mais eu). Con moito agarimo, foi achegándonos ao
público a través do que nos gusta ou non nos gusta nesta vida. Resultou moi
atractivo e orixinal.
Despois tocoume falar
a min. Dixen do libro aquilo que necesitaba dicir. Porque esta novela me
encantou. Un texto intelixente, cun humor macabro universal; unha
desmitificación da morte (porque, como dixo a autora, “aos nenos pódeselles
falar de todo”, algo que eu afirmo tamén). Unha novela de aventuras, na que
Román, un neno de 10 anos a quen lle gustaría ser chef, recibe, como agasallo
de aniversario, un curso de cociña moi especial. Aparécelle a través dun
mensaxeiro misterioso un cadaleito cunhas instrucións de uso. Dentro, en pezas,
vén Escarlatina, unha cociñeira que morreu no século XIX, á que debe reactivar
e salvar de volver morrer. Para iso, terán que viaxar nun mortobús (magnífico descubrimento da autora) ao Inframundo, lugar
dominado por Amanito, terrible personaxe, malo, malísimo, quen cos seus
esbirros semella ter todo controlado. No Alén, para acadar os seus obxectivos,
deberán pensar e cociñar un manxar que guste por igual a vivos e mortos. A
partir de aquí, o enxeño da autora vai crear un universo extraordinariamente
suxestivo no que irán aparecendo personaxes curiosos (atención especial ao avó
de Román, que morreu hai un certo tempo e con quen o rapaz mantiña unha
relación de cariño e complicidade marabillosa) nunhas situacións divertidas e
orixinais que atraparán o lector e conseguirán que o pase moi ben no medio de
todos eles.
 |
| A miña intervención. |
Estamos diante dun
libro “apetecible”. Un libro que son dous, pois ao longo do mesmo a autora irá
introducindo receitas que os nenos poderán realizar na compaña dos adultos.
Literatura e cociña xuntos, como fixeran antes Tim Burton ou Roald Dahl (que eu
recorde) nunha historia moi ben construída.
Xogos de palabras,
de conceptos, co enxeño en cada parágrafo. Cuns personaxes atraentes, con
música (magníficos os versos de rap
cos funguiños, os esbirros de Amanito), con descricións ben ricas, cun léxico
do Alén moi significativo e unha trama que te atrae sen dificultade.
E, como quen non quere a cousa, unhas pinceladas –a máis-
para reflexionar arredor da vida: os abandonos das mascotas, o alzheimer, as
aldraxes que soltamos sen pensar (descerebrado, por exemplo), as demasiadas
actividades que fan os rapaces, a crise (os pais de Román están sen traballo)…
Todo contado, por certo, polo protagonista principal nunha primeira persoa moi
conseguida, nun ton fluído que atrapa.
Un libro sen
idades. Para gozar todos os lectores e lectoras que non teñan prexuízos ás
etiquetas. Unha alfaia que dará que falar.
As ilustracións de
Víctor Rivas, espléndidas. Unha lectura perfecta do universo que propón Ledicia
Costas. Moi expresivas, cheas de tenrura e humor, son un exemplo do que pode
aportar un ilustrador a unha historia determinada. Na presentación expresou a
satisfacción por ter a oportunidade de facer este traballo.
 |
| Helena, Antonio e Víctor Rivas. |
Falou Ledicia para
poñer punto final ao acto. Con elegancia deixou no aire certas chaves da
novela, contou algúns segredos que levaba gardados dende hai anos, agradeceu a
forma de levar en equipo (con Víctor e Helena) este proxecto, gabou as
larpeiradas da súa irmá e demostrou que é unha persoa coa cabeza moi asentada,
que xa é unha realidade e que lle agarda un porvir verdadeiramente magnífico.
 |
| Intervención da autora. |
Un acto fermoso,
contido, medido. Un exemplo de proximidade e empatía co numeroso público
asistente, que tivo o broche de ouro coa degustación das larpeiradas do
Inframundo que tanto sorprenderon aos que alí tivemos a sorte de vivir esta
experiencia literaria.
Remataba aquí este
artículo, pero dende esta presentación lin o único libro que me faltaba por ler
de Ledicia Costas: Recinto Gris.
Acabo de rematalo e, de novo, teño que felicitar á autora.
Un exército de soldados con cabeza de lobo atacan Cidade Vii,
rexistran as casas e deteñen a todos aqueles habitantes que son considerados
diferentes. Teñen instrucións ben claras de meter en camións a todas estas
persoas que, por seren distintas, perturban o equilibrio social. Coma reclusos,
son levadas a Recinto Gris, un lugar habilitado para aloxar a estes seres que
non entran no deseño dos xefes deste maldito exército.
Nube, o avó
(sempre a figura dos maiores aparece con forza na obra desta escritora), o neno
lepidóptero, a muller coa cabeza de rata, o albino Mun, o home do transistor,
Nené… son uns personaxes creados por Ledicia para desenvolver a súa novela, unha
aventura perigosa na que a solidariedade, a afouteza, a amizade van ser
determinantes no seu desenvolvemento.
Unha novela áxil,
moi ben narrada, crítica. Unha novela en contra da opresión, da falta de
liberdades. Unha novela a prol do ser humano que ten todo o dereito a ser el
mesmo. Unha novela intensa, humana, “arriscada” en palabras da autora, cun
resultado moi positivo.
O que dixen antes
serve para rematar: estamos diante dunha escritora que está a dar pasos
decisivos para deixar unha fonda pegada no eido da LIX. E eu son feliz de que
así sexa.
ANTONIO GARCÍA TEIJEIRO
